Enkhbat AVİRMED Kök Türk ve Uygur çağındaki Moğolların tarihi Türkiye ve Moğolistan’da en az araştırılmış konularından biridir. Bu dönem, Moğol tarihinin en karanlık devridir. Bunun yanısıra Merkezi Asya’da Büyük Hun devleti yıkıldıktan sonra Hsien-piler ve Juan-juanlar kendi kaganlıklarını kurdular. Onların arasında Türklerde bulunmakla birlikte nüfusunun çoğunluğunu Moğol asıllı halklar oluşturuyordu. Bun ...

Erkin EKREM Özet 1081 ve 1083 yıllarında ik defa Çin kaynaklannda Huang-t'ou Hu-he (San Baş Uygur) olarak zikredilen San Uygurlann (San Yugurlar), sadece tarihi kökenleri hakkında değil bu topluluğun etnik adı hakkında da farklı görüşler bulunmaktadır. Çin kayıtlannda bu topluluk Sa-i Wei-wu, Shala Wei-kuo-er, Sa-f Wei-wu-er, hatta Huang-fan (San Boylar). Hsi-la Ku-er Huang-fan (Shira Yugur San boylar), Hsi ...

Tülin Ayşe KOÇ ÖZET Bu çalışmada Budist Uygur edebiyatının önemli eserlerinden biri olan Altun Yaruk’a ait 50 belge üzerinde durulmuştur. 10. yüzyılda Biş Balıklı Şıñko Şeli Tutuñ tarafından Çinceden Uygurcaya tercüme edilen eser Mahayana Budizmine ait bir sutra kitabıdır. Eserin aslı Sanskritçedir. 10 kitap ve 31 bölümden oluşan eserin birçok nüshası bulunmaktadır. En büyük nüshası Petersburg nüshasıdır. B ...

Ablet SEMET Uygurca araştırmaları için çok büyük emek veren ve elde ettiği büyük başarılarıyla bu alanda ölümsüzleşen ünlü bilginimiz Reşid Rahmati Arat, 1942 senesinde yayımladığı “Uygurlarda Istılahlara Dair“ isimli makalesinde Uygur metinleri araştırmalarının başlangıcından o zamana kadar geçirdiği aşamaları özetleyerek şöyle demiştir: Maalesef Uygur edebiyatının bugüne kadar neşredilmiş olan kısmı mevcu ...

Özet Bu yazıda, Uygurlardan kalan Maniheist ve Budist çevrelere ait Türkçe metinlerde geçen fiil + -mAk + İyEk bol- yapısı üzerinde durulmuştur. Bu yapıdaki –mAk isim-fiil ekli sözcüğün altı şahsa ait iyelik eklerini almasıyla ortaya çıkan şekil ile bol- fiilinin –zUn emir eki, -gAy gelecek zaman eki ve –(y)Ur/-mAz geniş zaman eklerini almış şekillerine ait örneklerin, özellikle dinî metinlerde cümleye “iht ...

Prof. Dr. Risalat KARIMOVA ÖZET Uygur Türkleri, köklü bir tarihe ve zengin bir kültür birikimine sahiptir. Bu kültürün oluşumu ve gelişiminde ise Uygur Türklerinin yaşadığı coğrafyanın merkezî bir konumda olmasının yanı sıra onların birçok din ve kültürle kaynaşması etkili olmuştur. Uygur Türkleri, tarihî dönemler içinde Budizm, Maniheizm, Nasturilik ve İslamiyet gibi dinleri kabul etmişler ve onların kültü ...

Dr. Emrah BOZOK Özet Eski Uygur Türkçesi dönemine ait metinler bağlamında “temiz” anlamını karşılayan arıg sözcüğünün temizlik kavram alanına giren turug, silig vesüzük sözcükleriyle kurduğu ikilemelerin bağlamda kazandığı anlam farklılığı dikkat çekicidir. Metinlerde arıg sözcüğünün kavram alanına giren arıg turug, arıg silig ve arıg süzük ikilemeleri de arıg sözcüğü gibi temiz anlamını karşılamaktadır. An ...