Uygur Türkçesi, Türk boylarının ve bu boylardan biri olan Uygurların 7.,8. yüzyıldan 10. yüzyıla kadar kullandıkları, Güney-Doğu Türkçesinin doğu sahası içinde yer alan ağızlar topluluğu ve bu alanda gelişmiş yazı dilidir. Genel olarak dil tarihi ve dil araştırmalarında bu dönem Eski Türkçe içerisinde değerlendirilir. Eski Türkçenin gramerini yazmış olan A. von Gabain Uygur metinlerini y ve n ağzı olmak üze ...

Yaklaşık 200 yıllık bir zaman dilimine hakim olan Karahanlı Türkçesi, Köktürk ve Uygur Türkçesinin tabii bir devamıdır. Nitekim 13. yy’dan itibaren gelişen yeni yazı dilleri, Karahanlı Türkçesinin evlatları durumundadır. Aradaki 400 yıllık zamana rağmen Eski Türkçeye göre pek az değişiklik olmuştur. Burada birkaç ufak misal verip daha sonra Karahanlı Türkçesinin gösterdiği genel ses ve şekil hususiyetlerine ...

Eski Uygur Türkçesi, Türk dilinin ve edebiyatının çeşitli ürünlerinin hemen hemen ilk örneklerinin verildiği dönemdir. Bu dönemde Maniheizm ve Budizm inanışlarından dolayı pek çok eserin Türkçeye çevrildiği bilinmektedir. Kimi zaman özgün eserlerin de verildiği bu dönem yoğun çeviri faaliyetlerinin yapıldığı dönemdir. Budizm inanışının anlatım tekniği daha çok hikâye etmeye dayandığı için bu eserlerde pek ç ...

Dr. Saadet ŞAKİR ÇAGATAY Instrumental dediğimiz şekil yeni lehçelerde pek az tesadüf edilen ismin bir halidir ki, şimdi bunu ekseriyetle ile, - la, - le eki ile ifade edi­ yoruz. Eski lehçelerde, (yani uygur yazılarında) instr. -°n çok kul­lanılmıştır. Bunların bakiyesi olarak ismin bu haline eski osmanlıcada da oldukça çok raslanmaktadır. Yeni lehçelerde her yerde kaybolmıya yüz tutmuş olan ismin bu hali, ...

Hacer Tokyürek Budist ve Manihaist Uygur toplumu Türk kültür tarihi açısından önemli bir yere sahiptir. Uygurlar, hayatlarını mensup oldukları dinler ekseninde oluşturmakla birlikte, bu dinlerde kullanılan kelimeleri ve ifadeleri de kendi dünya görüşleriyle başlıklaştırmışlardır.  Burada konu olarak seçilen ölüm kavramıyla ilgili ifadeler de hem dinî nitelik taşımakta, hem de Uygur toplumunun dünya görüşünü ...

Hacer TOKYÜREK Mani’nin Budizm, Zurvanizm, Hristiyanlık ve kendi düşüncelerinden oluşturduğu Manihaizm, doğuda ve batıda güçlü bir taraftar kitlesi yaratmıştır. Doğuda özellikle Soğud ve Toharların ve daha sonra da Çin ve Uygurların bu öğretiyi sahiplenmeleri sonucunda bu öğreti hızla yayılmıştır. Fakat bu hızlı bir yayılma alanına sahip olan öğreti gittiği, yerlerde de başka dinlerle ya da öğretilerle karş ...

İslamiyet öncesi diye adlandırdığımız devrede, Orta Asya’da beş asırdan fazla hüküm sürmüş bulunan Uygurlar, bu dönemde sergilemiş oldukları sanat etkinlikleri bakımından Türk Sanatında önemli bir yere sahiptirler. Aynı bölgelerde Uygurlardan önce faaliyet gösteren ve göçebe bir yaşantıya sahip bulunan diğer Türk Devletlerinin sosyal ve kültürel hayatlarını günümüze aksettiren sanat eserlerinin sayısı olduk ...