Ankara’da “Kuruluşunun 90. Yılında Doğu Türkistan Cumhuriyeti ve Günümüzde Doğu Türkistan” paneli gerçekleşti
Doğu Türkistan’da 1933 ve 1944 yıllarında 12 Kasım’da ilan edilen iki cumhuriyetin kuruluş yıl dönümü ve Doğu Türkistan Milli Günü münasebetiyle Uygur Akademisi Vakfı, Türk Ocakları Genel Merkezi’yle birlikte, “Kuruluşunun 90. Yılında Doğu Türkistan Cumhuriyeti ve Günümüzde Doğu Türkistan” başlıklı panel düzenledi.
Türk Ocakları Genel Merkezinde 11 Kasım 2023 tarihinde düzenlenen panele; Türk Ocakları Genel Başkanı Prof. Dr. Mehmet Öz ve Yönetim Kurulu üyeleri, çok sayıda akademisyen ve öğrenciler iştirak etti.
Moderatörlüğünü Ankara Haci Bayram Veli Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Mehmet Şahingöz’ün yaptığı panel, İstiklâl Marşı ve Doğu Türkistan Milli Marşı’nın okunması ile başladı.
“ÇİNLİYE KANAN, ÇİNLİYE İNANAN BİRİSİNİN SOYU EBEDİYEN İFLAH OLMAZ”
Panelde ilk konuşmacı olarak Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Saadettin Yağmur Gömeç, “Uygur- Doğu Türkistan” adlı sunumunu yaptı ve Doğu Türkistan’ın Türk tarihindeki yeri, Uygur Türklerinin Türk kültürüne katkıları, coğrafi konumu, Çin işgali ile başlayan karanlık günleri detaylı bir şekilde anlattı.
Gömeç, sunumunu Bilge Kağan’dan şu alıntı ile sonlandırdı: “Bilge Kağan yazıtında, Çinliye kanan, Çinliye inanan birisinin soyu ebediyen iflah olmaz diyor bin 300 yıl önce. Hala bizim içimizde Mao denen alçağın ve Çinlilerden medet uman ve inanan birilerinin olması da Türk milleti için acı bir durum.”
“İKİ CUMHURİYETİ KURAN MÜNEVVERLERDEN GÜNÜMÜZ ZİYALILARINA DEĞİŞİM VE DÖNÜŞÜM”
Ardından Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Abdürreşit Celil Karluk, “İki Cumhuriyeti Kuran Münevverlerden Günümüz Ziyalılarına Değişim ve Dönüşüm” başlıklı sunumuyla, Doğu Türkistan’ın işgalinden bugüne bölgede yaşanan katliamlar, Çin’in Doğu Türkistanlı aydınlara yönelik akıl almaz vahşi politikaları, bölgenin Türk dünyası için önemi ve Türk dünyasının Doğu Türkistan’daki vahşete suskun kalmasını anlattı.
Karluk ayrıca Doğu Türkistan adının Türkiye’de neden “Sincan” olarak adlandırıldığına dikkat çekerek, “Doğu Türkistan ne oldu da Sincan oldu? Şimdilerde yeni bir uydurma olan Uygurlu sözcüğü piyasada yaygın. Bunu devlet erkanı da söylüyor, ezik siyasetçi ve aydın müsveddelerini diyorum. Çünkü bunların içinde Türk milliyetçisi olarak geçinenler de var” ifadelerini kullandı.
“BELGELERLE ÇİN’İN UYGULADIĞI ASİMİLASYON VE SOYKIRIM POLİTİKALARI”
Daha sonra Uygur Akademisi Genel Sekreteri Abdulhamit Karahan “Belgelerle Doğu Türkistan’da Çin’in Uyguladığı Asimilasyon ve Soykırım Politikaları” başlıklı bir sunum yaptı. Karahan, Uluslararası İnsan Hakları İzleme Örgütü tarafından özgür dünyaya ifşa edilen Doğu Türkistan’daki vahşetin belgelerini, uydu görüntüleri ile elde edilen Çin toplama kamplarını, kamplara atılan Uygur Türklerine uygulanan işkence yöntemlerini ve Türk dünyasındaki sessizliği aktardı.
Karahan sunumunda Doğu Türkistan konusunda Türk devletlerinin Çin’in yanında yer aldığına dikkat çekerek, “Geçen ay BM’de Çin’i kınamak için bir oylama oldu ve 50’den fazla ülke Çin’i kınadı. Çin’i kınayan Müslüman ülkelerden sadece Arnavutluk vardı. Türkiye bile sessiz kaldı. ‘Bizim Türk kardeşlerimiz ve Müslüman kardeşlerimizin hepsi, Çin’in yaptığı doğru ve Çin’i destekliyoruz’ diye Çin’in tarafında yer aldı” ifadelerini kullandı.
“ÇİN, TÜRK DÜNYASINA MUHTAÇ”
Son olarak, Türk Ocakları Genel Başkanı Prof. Dr. Mehmet Öz konuşmacılara hitap etti. Öz, Doğu Türkistan’da yaşanan hadiselerin diğer işgal altındaki Türk topraklarında cereyan eden hadiselerden çok daha farklı olduğuna dikkat çekti.
Öz, Çin’in Türk dünyasın Çin karşısında gerektiği gibi tavır gösteremediğine işaret ederek “Çin Türk dünyasına muhtaç. O halde bizde kendi imkanlarımızı ve gücümüzü bilmeliyiz. Bu kozu Türk dünyası, Türk devletleri ve Türkiye Cumhuriyeti kullanmalıdır. Bizim oradaki kardeşlerimizin haklarını vermesi ve onların kimliklerine saygı duymasının bizimle olan işbirliğinde kendi lehine bir faktör olacağını göstermemiz lazım” şeklinde konuştu.
Program bitiminde katılımcılara Uygur pilavı ikram edildi.
Kırım Haber Ajansı’nın haberinden yararlanarak hazırlandı.
