İslamiyet’ten önceki Türk devlet geleneklerine göre tahta çıkma töreni ve yöntemleri

Dr. Kürşat KOÇAK

Özet

Bozkır coğrafyasının uçsuz bucaksız sınırları içinde atlı konargöçer bir medeniyet kurmuş Türker’de tören ve gelenekler devlet hayatının ayrılmaz bir parçası olmuştur. Tahta çıkma törenin eksiksiz uygulanması ise hükümdarın otoritesini ve gücünü pekiştirmiştir. Devlet hayatıyla ilgili tören ve geleneklerin halk gözünde uygulandığının ispatı ise hükümdarın kullanmış olduğu geleneksel sembollerdi. Devlet kurucusu olarak tahta çıkmanın dışında Türklerde hükümdar hayatını kaybettikten sonra yerine kimin geçeceği meselesi ortaya çıkardı. Türk devlet ileri gelenleri ve halkı farklı yöntemler kullanarak yeni hükümdarı seçerlerdi. Bunlar ise veliaht olarak, mücadele sonucu ve kurultay kararı ile tahta çıkma yöntemidir. Taht değişikliği sonucu tahta çıkma töreni ise bunlardan ilki ve en değerlisi idi. Hükümdarlar ise bu sembollerin maddi değerlerinden çok halk gözündeki manevi değerlerini biliyor ve ona göre hareket ediyorlardı. Tahta çıkma törenin uygulanması rutin bir işlemden çok halkın katılımıyla gerçekleştirilmiş ve bu sayede hükümdarın gücü gösterilmiş, halkın da hükümdarın meşrutiyetini kabul etmesi sağlanmıştır. Hükümdarlar Türk gelenek ve törenlerine uygun olarak kendilerini ifade etmek için sembolleri birer vasıta olarak alıp kullanmışlardır.

Anahtar Kelimeler: Devlet, taht, tören, hükümdar.

Makalenin tamamına erişmek için lütfen linki tıklayın: İslamiyet’ten önceki Türk devlet geleneklerine göre tahta çıkma töreni ve yöntemleri