Kutadgu Bilig’de yer alan kalıp sözler üzerine bir değerlendirme

Dr. Necmi AKYALÇIN

Damla AYDOĞAN

Özet

Türk dili, VIII. Yüzyılda Orhun Yazıtları olarak bilinen taşlara yazılan ilk yazılı belgelerini ortaya koymuş büyük bir dildir. Konuşma ve yazı dili olarak geniş bir alana yayılmış olan (göçler, savaşlar vb. sosyolojik olaylar nedeniyle) Türk dili ile yazılmış günümüze ulaşan pek çok önemli eser vardır. Bu eserlerden bir tanesi de Türk dilinin Orta Türkçe olarak da adlandırılan döneminde, Yusuf Has Hacip’in Karahanlı Türkçesi ile kaleme almış olduğu Kutadgu Bilig’dir. Siyasetname özelliği taşıyan, aynı zamanda da didaktik bir eser olan Kutadgu Bilig üzerinde bugüne değin pek çok araştırma yapılmıştır. Ancak bu araştırmalar arasında kalıp söz olarak bilinen yapılar (Bismillahirrahmairrahim, nasılsın, Ömrün uzun olsun, dikkatli et, vb) ile ilgili herhangi bir çalışmaya rastlanamamıştır. Bu çalışmanın konusunu Kutadgu Bilig’de yer alan kalıp sözler oluşturmaktadır. Amaç, Türk dili açısından değeri yüksek bir eser olan Kutadgu Bilig’de, iletişim, temenni ve benzeri durumlar için kullanılan kalıp sözleri saptamak ve bu bağlamda Türkoloji’ye katkı sunmaktır.

Anahtar kelimeler: Kalıp söz, Kutadgu Bilig, Söz Öbeği.

Makalenin tamamına erişmek için lütfen linki tıklayın: Kutadgu Bilig’de yer alan kalıp sözler üzerine bir değerlendirme