Kutadgu Bilig’de ne soru sözcüğü ve kullanımları

Prof. Dr. Engin Çetin

Özet

On birinci yüzyıl İslamî dönem Türkçe metinlerin en önemlilerinden biri olan Kutadgu Bilig, dil ve edebiyat malzemesi olmanın yanı sıra dönemin toplumsal ve kültürel yaşamına ilişkin çok değerli bilgiler içeren önemli bir kaynak niteliğindedir. Bu özellik, yapıtla ilgili çok sayıda çalışma yapılmasına neden olmuştur. Bu çalışmada, Kutadgu Bilig’de sıkça rastlanan ne soru sözcüğü ve sözcüğün işlevleri üzerinde durulacak; sözcüğün diğer dönem ve yapıtlardaki kullanımlarla benzer ve farklı yönleri; Arat Dizini’nde aynı maddede yer verilen ne soru sözcüğü ile ne…ne… bağlacı ve bu bağlacı oluşturan sözcük arasındaki kullanım farklılıkları belirlenmeye çalışılacaktır. Bilindiği gibi, soru sözcükleri soru amaçlı kullanımların yanı sıra abartı, anlatımı kuvvetlendirme gibi çok sayıda farklı işleve de sahiptir. Kutadgu Bilig’in manzum bir edebî metin olması, aynı zamanda sanatlı ve eksiltili anlatım gibi, diğer metinlerden farklı özellikleri barındırmasını da sağlamıştır. Bildiride bu özelliklere de değinilecek ve kullanımların nedenleri üzerinde durulacaktır.

Anahtar Sözcükler: Kutadgu Bilig, soru sözcükleri, ne soru sözcüğü, ne…ne… bağlacı.

Makalenin tamamına erişmek için lütfen linki tıklayın: Kutadgu Bilig’de ne soru sözcüğü ve kullanımları