Kutadgu Bilig’in metin türü ve tarihsel diyalektoloji için değeri

Prof. Dr. F. Sema BARUTCU ÖZÖNDER

Özet

Kutadgu Bilig, adı belli bir şairin kaleminden çıktığını bildiğimiz yazılı, hatta klasik Türk edebiyatının hâlâ en eski ve en uzun Türkçe şiiridir. İslâmî muhitin aruz vezninde gelişmiş Arapça ve Farsça klasik şiir edebiyatının yanında yeni yeni boy gösteren Türkçe şiirin en önemli temsilcisi Balasagunlu Yûsuf Has Hâcib, “ciddî” kurmaca eserinin yazımına muhitin en uygun biçimi mesnevîyi seçmiştir. Yûsuf Has Hâcib “büyük kitab”ında anlatıcısının da bizzat kendisi olduğu “kutlu olma bilgisi” ideolojisine temel teşkil eden dört ana “şey”i kişileştirmiş, bu “temel” temsilcisi karakterlerini belli bir olay örgüsü içine yerleştirip hem bir anlatı yolu hem de bir edebî araç olarak kurmaca diyaloğu kullanarak söylemini okuruna sunmuştur.

Anahtar kelimeler: Kutadgu Bilig / Yûsuf Has Hâcib, Yûsuf’un söylemi, diyalog, kurmaca diyalog, Erken Orta Türkçe.

Makalenin tamamına erişmek için lütfen linki tıklayın: Kutadgu Bilig’in metin türü ve tarihsel diyalektoloji için değeri