Bir siyasetnâme olarak “Kutadgu Bilig”

Doç. Dr. Hasan Hüseyin ADALIOĞLU

Özet

Kutadgu Bilig, 11. yüzyıl Karahanlılar devri Türk-İslam kültür muhitinin ortak bir ürünü olup İslamî dönem Türk kültürünün ilk manzum siyasetnâmesidir. Kutadgu Bilig’de, kronolojik olarak kendisinden önce veya sonra yazılmış siyasetnâmelerden, gerek felsefi malumat gerekse de temsilî üslup bakımından, farklı ve özgün yönler vardır. Bu kıymetli eser, İslamî Türk edebiyatının ilk ürünlerinden biri olmakla birlikte, yalnızca Türk edebiyatı tarihi bakımından değil, aynı zamanda Türk sosyolojisi, Türk kültür tarihi ve Türk devlet felsefesi açısından da ele alınıp incelenmesi gereken önemli bir kaynaktır. Siyasetnâmelerin ekserisi İranİslam coğrafyasında şekillenen Fars siyaset geleneği ile İslam prensiplerinin sentezlenmiş biçimleri olmasına karşın Kutadgu Bilig, büyük ölçüde Türk devlet ve siyaset geleneğini ihtiva etmektedir. Bu yönden diğerlerinden farklı ve özgün bir eserdir. Kutadgu Bilig bize, binlerce yıllık Türk tarihinde, birçok coğrafya, iklim, din, kültür ve uygarlık değişikliklerine rağmen, ana çizgileri aşağı yukarı aynı kalan bir toplum ve devlet anlayışının sürdüğünü göstermektedir.

• ANAHTAR KELİMELER Kutadgu Bilig, siyaset, siyasetnâme, devlet felsefesi

Makalenin tamamına erişmek için lütfen linki tıklayın: Bir siyasetnâme olarak “Kutadgu Bilig”