Dîvânü Lügati’t-Türk’te geçen her kelime Türkçe kökenli midir? Veya Kâşgarlı Mahmud’un Dîvânü Lügati’t-Türk’ünde yabancı dillerden kelimeler

Prof. Dr. Osman Fikri Sertkaya

Özet:

Divânü Lugâti’t-Türk’ün 1915-1917 yıllarında Türkiye’deki ilk yayımından bu güne kadarki 90 yılı aşan süre içerisinde Divânü Lugâti’t-Türk’te bulunan yaklaşık 6730 madde başı hakkında özellikle Türk asıllı kişilerin kapıldığı “Eğer bir kelime Dîvânü Lugâti’t-Türk’te geçiyorsa o kelime Türkçedir” şeklinde bir yanlış kanaat vardır. Ancak Divânü Lugâti’t-Türk, içerisinde sadece Türkçe kelimelerin bulunduğu “öztürkçe bir sözlük” değildir. Divânü Lugâti’t- Türk on birinci yüzyılın son yarısının Türk dünyasında kullanılan Türkçe ve Türkçeye başka dillerden giren kelimelerin ansiklopedik sözlüğüdür. Divânü Lugâti’t-Türk’te Çince, Moğolca, Hintçe (Sanskrit), Hotence, Hoten Sakacası, Kençekçe, Toharca, Soğdça, Grekçe, Farsça, Arapça, Tibetçe gibi çeşitli çevre dillerine ait verilen 264 örnek toplam 6730 madde başının yaklaşık % 4’ünü teşkil etmektedir. Dolayısıyla bu 264 kelimeden sonra “bir kelimenin Divânü Lugâti’t-Türk’te geçmesinin o kelimenin Türkçe kökenli olmasına esas teşkil etmeyeceği” hususu gözden uzak tutulmamalı, özellikle etimolojik kelime açıklamalarında bu konuda daha titiz davranılmalıdır.

Anahtar Kelimeler: Divânü Lugâti’t-Türk, Kâşgarlı Mahmûd, yabancı kelimeler, köken bilgisi

Makalenin tamamına erişmek için lütfen linki tıklayın: Dîvânü Lügati’t-Türk’te geçen her kelime Türkçe kökenli midir? Veya Kâşgarlı Mahmud’un Dîvânü Lügati’t-Türk’ünde yabancı dillerden kelimeler