Eski Uygurlar neyi, nasıl ve neden kiralıyordu?

Arş. Gör. Berker KESKİN

ÖZET

Eski Uygurların kültürel başarısı ve diğer bazı İpek Yolu kavimlerine göre üstünlüğü, yalnızca meydana getirdikleri edebiyat ve sanatla değil aynı zamanda gerçekleştirdikleri ticari faaliyetlerin sistemli ve çeşitli olmasıyla da ilgilidir. Ticaret, yalnızca bir alışveriş vasıtası değil aynı zamanda kültür aktarımı sağlayan bir olay olarak İpek Yolu’nda yer alan kavimler arasında etkileşime zemin hazırlamıştır. Bu bakımdan, Uygurların kültürel üstünlüğü sağlama noktasında ticaretin önemi, azımsanmayacak kadar çoktur. Çin ya da diğer kavimlerle olan ticaret dışında Uygur toplumunun kendi arasında gerçekleştirdiği faaliyetler hakkında birincil kaynaklar ticaretin belli kurallarla yürütüldüğünü, tarafların çeşitli haklara sahip olduğunu göstermektedir. Genellikle hukuk belgeleri olarak adlandırılan bu kaynaklar, alım-satım, kiralama, borçlanma, takas etme gibi çok çeşitli konulara sahiptir. Bu çalışmada ise yalnızca Uygur ticaretinde kiralamanın yeri üzerinde durulacaktır. Mevcut kaynaklar, Uygurların arazi, bağ ve hayvan kiraladığını göstermektedir. Bütün bu kiralamaların kimler arasında gerçekleştiği, sebepleri, anlaşmanın nasıl sağlandığı ve hangi haklara sahip olunduğu bilgisi bu kaynaklarda yer almaktadır. Öncelikle kira belgelerinin genel yapısı hakkında bilgi verilecek ve ardından Eski Uygurların neyi, nasıl ve neden kiraladığı sorularının cevabı aranacaktır.

Anahtar Kelimeler: Eski Türk Dili, Eski Uygur Türkçesi, Eski Uygurlar, hukuk belgeleri, kiralama

Makalenin tamamına erişmek için lütfen linki tıklayın: Eski Uygurlar neyi, nasıl ve neden kiralıyordu?