Eski Türklerde ve Folklorda «Ant»

Prof. Dr. ABDÜLKADİR İNAN

1 § “Ant,, kelimesi bütün Islâm-Türk kabilelerinde müşterektir. Şamanist Türk’lerden Yakut’lar “andıgar,, (Pekarsky, Yakut sözlüğü, 107; tercüme, 21), Çuvaş’lar ise “andiçmek,, yerine “antah-,, (Aşmarın, Çuvaş dil sözlüğü IV, 52), Orta-Asya kavimlerinden Kalmuk’lar, Yakut’lar gibi, “andagar,, (G. J. Ramstedt, Kalmukische wörterbuch, 10) derler. Eski ve yeni sözlüklerde “ant,, ve “andagar,, kelimesi arapça “half,, , yemin kasem farsça sûkend almanca Eid, Eidşchwur kelimeleriyle izah edilmektedir. Mahmut Kâşgarî (DLT, I, 45, 206; tercüme, 42, 243) “and,, kelimesini Arapça half ile izah ediyor. Bugün kullandığımız “andiç-,, yerine “andık-,, kelimesini veriyor ki, bu kelime çağdaş Türk lehçelerinden altaylı Tölös’lerde “beraet kazanmak, şüpheyi izale etmek,, anlamına gelir (Radloff, WB, I, 235). Maniheist Uygur’ların da “andiçmek,, yerine “andık-,, kullandıkları bir tövbe duasından anlaşılmaktadır ( yine neçe igidegü antıktımız erser = yine nece yalan yere andettik ise; v. Le Coq, Chuastuanift). Bu filoloji araştırmalarından anlaşılıyor ki, eski devirlerde “ant,, kelimesi daha çok yaygın olmuştur.

Makalenin tamamına erişmek için lütfen linki tıklayın: Eski Türklerde ve Folklorda «Ant»