İslam öncesi Türklerde madencilik ve maden ürünlerinin ticareti (Hunlar, Göktürkler, Uygurlar)

Uğur ERDEN

Özet

Türkler Orta Asya’da başta Hunlar, Göktürkler ve Uygurlar olmak üzere güçlü devletler kurmuşlardır. Türkler, tarih sahnesine çıktıktan sonra birçok devletle siyasi, dini ve kültürel ilişkiler geliştirmişlerdir. Bu ilişkilerin yanı sıra, bir de ticari alanda kurulan ilişkiler vardır. Türklerin ticari ilişkiler kurduğu toplumlarla aynı coğrafyayı paylaşmaları ve uzun süre devam eden ilişkileri, Asya coğrafyasının ekonomisini anlamak için büyük bir öneme sahiptir. İslam öncesi Orta Asya’da yaşamlarını sürdüren Türklerin, bu coğrafyanın jeolojik bir özelliği olan maden yataklarından dolayı, ekonomilerinde madencilik faaliyetleri de yer almaktadır. Orta Asya’da Türklermaden ocakları işletmiş ve bu ocaklarda ham madenleri işlemeyi başarmış ve böylece madenlerden ihtiyaçlarına göre çeşitli araç gereçler yapmışlardır. Bundan dolayı Türklerin gerçekleştirdiği ticari faaliyetlerin arasında ham madenler ve çeşitli madenlerden yapılmış ürünlerde yer almaktadır. Tarihi kaynaklar ve arkeolojik kalıntılar İslam öncesi Türklerin madencilik faaliyetlerine ve bunların ticaretine dair önemli bilgiler vermektedir. Türkler madencilik endüstrisini ileri düzeyde uygulamış, sadece kendilerinin ihtiyaçlarını karşılamakla kalmamış, çeşitli ilişkiler kurduğu diğer toplumlara da ihtiyaç fazlası madeni ürünlerin ihracatını gerçekleştirmişlerdir. Aynı şekilde Türkler diğer toplumlardan ihtiyaçlarına göre maden ve madeni ürünlerin ithalatını da gerçekleştirmişlerdir. İslam öncesi Türklerin maden ticareti ilişkileri ağırlıklı olarak Çinliler, İranlılar, Bizanslılar, Araplar, Soğdlar ve Moğollardan oluşmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Eski Türkler, İslamiyet Öncesi, Madencilik, Madeni ürünler, Ticari faaliyetler.

Makalenin tamamına erişmek için lütfen linki tıklayın: İslam öncesi Türklerde madencilik ve maden ürünlerinin ticareti (Hunlar, Göktürkler, Uygurlar)