Yusuf Has Hacib ve Uygur Edebiyatı

Abdurehim ÖTKÜR
Aktaran: Yusufcan YASİN

Billindiği üzere Kutadgu Bilig, içerik bakımından bütün bir tarihî dönemin toplumsal ideolojisini, yani Karahanlılar döneminin siyasî ve toplumsal düzeni, kanun ve ahlâk kuralları, felsefe ve din, fen bilimleri ve eğitim, edebiyat ve sanat gibi çeşitli sâhalarını kendi bünyesinde toplayan bir ansiklopedi olmakla birlikte üslûp ve tür bakımından eski Uygur ve diğer Türk kavimleri edebiyatında o döneme kadar hiç benzeri görülmeyen kapsamlı bir destan veya nazım hâlinde yazılan mümtaz bir dramdır. Eser, XI. yüzyıl Uygur edebî dilinin en iyi örneği olmakla dünya kültür hazinesindeki değerli incilerden biri sayılır. Bilhassa, İslâmiyetin Karahanlılar sâhasında hâkim bir duruma geçmesiyle beraber Arap-Fars dillerinin bilim ve sanat sâhasında geniş çapta kullanılmaya başladığı bir muhitte, müellifin aynı muhitte görülen çeşitli ve karmaşık konuları kendi ana diliyle güzel ve yalın bir üslûpla yazmayı başarmış olması büyük önem taşımaktadır. Bu açıdan bakılırsa, Yusuf Has Hacib, düşünür ve şâirlik yeteneği, filozoflara özgü bir bilgeliğiyle Uygur ve diğer Türk kavimleri edebiyat tarihinde büyük bir devir açan yüce bir şahistır.

Makalenin tamamına erişmek için lütfen linki tıklayın: YUSUF HAS HACİB VE UYGUR EDEBİYATI