Uygur Türkleri ve Kültürü

Dr. M. Şükrü AKKAYA

Uygur kültürü Konusuyla ne bir problem ortaya atmak ne de konuyu yeni bir açıdan incelemek iddiası vardır. Maksat sırf tarihimizin parlak bir devrini hatırlıyarak ulu atalarımızı saygıyla anmak, dolayısiyle üzerinde durulması gereken noktalara dikkati çekmektir.
Memleketimizin geniş çevresinde yazık ki Uygur kültürünün büyük­ lüğü hakkında hiç bir fikir yoktur. Uygur kültürünün son çağlarını yaşıyanlar bizim aşağı yukarı yirmi beşinci babalarımızdır. İslâmlığın par­lak çağlarında merkez Bağdat olduğu halde tanınmış bilginlerin çoğu Arabistan’dan değil, Uygur kültürünün çok verimli çevresi olan Tür­kistan’dan yetişmiştir. Bu aziz atalarımızdan İslâm bilginlerinin yüz su­yu olan yalnız İbni Sina, Farabî ve Muhammed Buharî’yi anmak kâfidir.
İşte bu şümullü tezahürün tarihî sebepleri üzerinde durulunca önümüze o heybetli Uygur kültürü çıkar. Kullanma eşyasını süs eşyası kadar bezeyen Türk’ün sahip olduğu bediî zevkin tarihî etkeleri incelenince önümüze o sihirli Uygur kültürü çıkar. Devlet idaresinde yüksek bir kudret gösteren Türk’ün sahip olduğu diplomatik ferasetin tarihî basa­ makları araştırılınca ön basamaklar arasında Uygur kültürü yine önemli bir yer tutar.

Makalenin Devamı olarak PDF Dosyası: UYGUR TÜRKLERİNİ VE KÜLTÜRLERİNİ TANIYALIM